10.10.2025•Güncelleme: 10.10.2025
Japonya Waseda Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Shigeru Yamada’nın konuşmacı olduğu etkinliğe Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum, Türk Dili ve Edebiyatı öğretim elemanı Doç. Dr. Ferdi Bozkurt, pek çok akademisyen ve öğrenci katıldı.
Doç. Dr. Bozkurt: “Prof. Dr. Yamada sözlükbilim alanında dünya çapında bir otorite”
Etkinliğin moderatörlüğünü gerçekleştiren Türk Dili ve Edebiyatı öğretim elemanı Doç. Dr. Ferdi Bozkurt açılış konuşmasını şu sözlerle yaptı: “Bugün aramızda, Japonya’nın köklü ve dünyada ilk 200 üniversitesi arasında yer alan Waseda Üniversitesinden öğretim üyesi Prof. Dr. Shigeru Yamada var. Kendisi dilbilimci, üstelik sözlükbilim alanında dünya çapında bir otorite isimlerden biri. Ayrıca bir dönem çeşitli Japonya Eğitim Bakanlığına danışmanlık yaptı. Sayın Yamada ile 2016 yılında Filipinler’de önemli bir sözlükbilim sempozyumunda tanıştık ve bu tanışıklık yıllardır süren bir dostluğa dönüştü. Tanıştığımızda kendisine 1887 yılında II. Abdülhamit Döneminde gerçekleşen Ertuğrul Fırkateyni Faciasından bahsetmiştim. Tam da o yıl bu olayı konu alan Türk-Japon ortak yapımı ‘Ertuğrul’ filmi eşzamanlı olarak gösterime girmişti. Daha sonra filmi izleyen ve bu olaydan çok etkilenen Prof. Dr. Shigeru bu konunun Japonya’daki lise 10. sınıf İngilizce ders kitabına bir ünite hacminde girmesini sağladı. Bugün Japonya’daki bir lise öğrencisi bu konuyla ilgili bir metinle karşılaşıyor ve Türkler ve Türkiye ile ilgili fikir sahibi olabiliyor. Bu olay, dostluğun ve iletişimin küçük bir adımla nasıl büyük sonuçlar doğurabileceğini çok güzel bir şekilde gösteriyor."
Prof. Dr. Yamada: “ISED sözlüğü bugün hâlâ kullanılan yenilikleri barındırır.”
Japonya Waseda Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Shigeru Yamada’nın konuşmasında, İngilizce öğrenici sözlüklerinin tarihsel gelişimini anlattı. Bu alandaki ilk sistematik çalışmaların Harold Palmer, Michael West ve A. S. Hornby tarafından yürütüldüğünü belirten Prof. Dr. Yamada şunları aktardı: "Bu isimler 20. yüzyılın başlarında Japonya ve Hindistan’daki araştırmalarıyla uygulamalı dilbilimin temelini atmışlardır. 1942 tarihli ‘Idiomatic and Syntactic English Dictionary (ISED)’ adlı eser modern İngilizce öğrenici sözlüklerinin öncüsüdür. Bu sözlük 'sayılabilirlik', 'fiil kalıpları', 'eşdizimlilik' ve 'örnek cümleler' gibi bugün hâlâ kullanılan birçok yeniliği barındırır."
Prof. Dr. Yamada: “Birçok yenilik önce Japon sözlüklerinde ortaya çıktı diğer sözlüklere de ilham verdi”
Prof. Dr. Yamada, Japonya’daki İngilizce öğretiminin tarihsel süreçlerini özetleyerek konuşmasını şu sözlerle sürdürdü: "İlk dönemlerde İngilizce bilgi edinme amacıyla yazılı metinler üzerinden öğretildi, daha sonraki yıllarda çeviri yöntemi öne çıktı, 1890’lardan itibaren ise konuşma becerileri önem kazandı. İngilizce–Japonca sözlükler, İngilizce öğrenici sözlüklerinin gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Birçok yenilik önce Japon sözlüklerinde ortaya çıkmış daha sonra Oxford, Longman, Cambridge ve Macmillan gibi yayınevlerinin sözlüklerine ilham vermiştir. Günümüz dijital sözlükleri derlem (corpus) temelli hale gelmiştir. Kullanıcı dostu yapıları sayesinde öğreniciler yalnızca kelime anlamlarını değil, kullanım örüntülerini de öğrenebiliyorlar.”
Etkinlik, soru cevap bölümünün ardından Prof. Dr. Yamada Shigeru'ya teşekkür belgesi takdimi ve toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi.